BÖLÜM HAKKINDA


AKDENİZ DÜNYASI ARAŞTIRMALARI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI


Akdeniz Dünyası Araştırmaları Yüksek Lisans programı çerçevesinde, yaklaşık 400 yıl Akdeniz ve Akdeniz bağlantılı denizlerde söz sahibi olmuş, Akdeniz çevresindeki devlet ve milletlerle karışmış ve kaynaşmış olan Osmanlıların, Akdeniz’deki faaliyetleri, egemenlik politikaları, gerçekleştirdikleri deniz ticareti, deniz ulaşımı ve diğer devletlerle ilişkileri konusunda akademik çalışmalar yapılması öngörülmektedir.

Akdeniz’in parçası olarak tanımlanan Ege Denizi ve adalar da, bilimsel çalışmalar açısından aynı önemi taşımaktadır. Üstlendikleri önemli rolleri dikkate almak suretiyle Ege adalarındaki siyasî, idarî, askerî ve ticarî gelişmelerin yanı sıra, Ege Denizi’nde tarihî süreç içerisinde oluşan deniz hukuku gibi konuların araştırılması verimli ve yararlı sonuçlar doğuracaktır.

Bu program, Akdeniz Dünyasındaki devletler arası ilişkilere, ticarî gelişmelere ve deniz hukuku tarihinin oluşumuna yönelik çok farklı alanlarda araştırmalar yapılmasını sağlayacaktır. Bu çerçevede sadece Tarih değil İktisat, Sosyoloji, Coğrafya, Uluslararası İlişkiler ve Hukuk gibi Anabilim dallarına da katkıda bulunabilecek Akdeniz Dünyası Tarihi çalışmalarına başlanmıştır.

Akdeniz Dünyası Araştırmaları Yüksek Lisans Programı Prof. Dr. İdris BOSTAN başkanlığında yürütülmektedir.

Sempozyum - SHODB Türk Deniz Haritacılığının ve Deniz Araştırmacılığının Geçmişi, Bugünü ve Geleceği Sempozyumu


SEYİR HİDROGRAFİ VE OŞİNOGRAFİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRK DENİZ HARİTACILIĞININ VE DENİZ ARAŞTIRMACILIĞININ GEÇMİŞİ, BUGÜNÜ VE GELECEĞİ SEMPOZYUMU


(HARBİYE ASKERİ MÜZE /İSTANBUL, 11–12 MAYIS 2009)

11 Mayıs 2009, Saat: 08:30
BİRİNCİ OTURUM – Osmanlı Dönemi Türk Deniz Haritacılığı

Oturum Başkanı: Prof. Dr. İlber ORTAYLI
  • Prof. Dr. Günsel RENDA - Koç Üniversitesi İnsani Bilimler Fakültesi: “Osmanlılarda Portolon Haritacılığı”
  • Cevat ÜLKEKUL - Tümg. (E):“Piri Reis’in Kitab-ı Bahriye’sindeki Haritalar ve Bunların Deniz Haritacılığına ve Seyir, Hidrografiye Katkısı”
  • Yr. Doç. Dr. Fikret SARICAOĞLU - İstanbul Üni. Edebiyat Fakültesi: “Piri Reis Sonrası Dönemde Türk Deniz Haritacılığı”
  • Prof. Dr. Celal ŞENGÖR - İTÜ Jeoloji Müh. Bölümü: “19’uncu Yüzyıl Karadeniz ve Marmara Denizi Haritaları ve 1878 Tarihli Harita Kataloğu”
  • Dz. Kd. Yzb. Bülent GÜRSES - SHOD Başkanlığı: “20’nci Yüzyıl Başlarında Türk Deniz Haritacılığı ve İlk Hidrografi Teşkilatının Kurulması (1909)”
11 Mayıs 2009, Saat: 14:00
İKİNCİ OTURUM – Cumhuriyet Dönemi Türk Deniz Haritacılığı

Oturum Başkanı: Tümg. (E) Cevat ÜLKEKUL
  • Dr. Öğr. Alb. Rasim ÜNLÜ - Dz.Müzesi K.lığı: “Cumhuriyet Başlangıcında ve Ahmet Rasim Barkınay Döneminde Deniz Haritacılık Çalışmaları”
  • Dz. Bnb. Buğser TOK - SHOD Başkanlığı: “Son 50 Yılda Türk Deniz Haritacılığındaki Gelişmeler”
  • Dz. Bnb. Mahmut KARAGÖZ - SHOD Başkanlığı: “Günümüzdeki Türk Deniz Haritacılığının Durumu ve Geleceğe Yönelik Değerlendirmeler”
  • Dz. Yzb. Halim BİRKAN - Dz. K. K. Lığı: “Hidrografik Ölçüm Tekniklerinde Son Gelişmeler ve Kartografiye Etkisi”
  • Kora. (E) Alexandr MARATOS - Uluslar arası Hidrografi Örgütü (IHO) Bşk.: “Dünyada Deniz Haritacılığındaki Son Gelişmeler” (Özel Bildiri)
12 Mayıs 2009, Saat: 09:30
ÜÇÜNCÜ OTURUM – Türk Deniz Araştırmalarının Geçmişi

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Erol İZDAR
  • Cevat ÜLKEKUL - Tümg. (E):“Osmanlı Döneminde Deniz Araştırmacılığı”
  • Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK - İst. Üni. Su Ürünleri Fakültesi:“Cumhuriyet Döneminde Bilimsel Deniz Araştırmacılığı”
  • Y. Müh. Bnb.Mustafa ÖZYALVAÇ - SHOD Bşk.lığı:“Türk Boğazlarına Yönelik Deniz Araştırmaları”
  • Dr. Nejat TARAKÇI - Dz.Kur.Alb. (E):“Deniz Araştırmalarının Askeri, Politik Ve Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi”
  • Prof. Dr. Mümtaz SOYSAL:“Ege'deki Deniz Araştırma Faaliyetlerinin Kıta Sahanlığı Sorunundaki Rolü" (Özel Bildiri)
12 Mayıs 2009, Saat: 13:50
DÖRDÜNCÜ OTURUM – Türk Deniz Araştırmalarının Bugünü ve Geleceği

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK
  • Sn. Oğuz AYDEMİR - Türkiye Sualtı Arkeoloji Vakfı Bşk.:“Ülkemizdeki Sualtı Arkeolojik Araştırmalarının Durumu ve Geleceği”
  • Prof. Dr. Bülent CİHANGİR - DEÜ Dz. Blm. ve Tek. Enstitüsü:“Türkiye’de Araştırma Gemilerinin Potansiyeli ve Bilimsel Deniz Araştırmalarında Rolü”
  • Prof. Dr. Temel OĞUZ - ODTÜ Dz. Bilimleri Enstitüsü:“Türkiye’de Bilimsel Deniz Araştırmalarının Günümüzdeki Durumu ve Geleceği"
  • Dr. Y. Müh. Kd. Alb.Erhan GEZGİN - SHOD Bşk.lığı:“Ulusal Deniz Araştırma Stratejisi Ne Olmalıdır?”
  • Doç. Dr. Şükrü BEŞİKTEPE - NATO Sualtı Arş. Mrk. Oşi. Uzmanı:“Dünyada Deniz Araştırmalarındaki Son Gelişmeler" (Özel Bildiri)

Not: Sempozyum ve diğer etkinliklerle ilgili güncel bilgilere http://www.shodb.gov.tr/100index.html adresinden ulaşabilirsiniz.

Kitap - 16. Yüzyılda Adriyatik'te Korsanlık ve Eşkiyalık Senjli Uskoklar - Catherine Wendy Bracewell

Catherine Wendy Bracewell’in Adriyatik’te Korsanlık ve Eşkiyalık adlı eseri, okuru başka bir tarih yazımıyla karşı karşıya getiriyor. Tarih imparatorlukların, kralların ve devletlerin mi ? Bu tarihte eşkıyaların, korsanların, tarihin göz ardı ettiği “küçük insanların” payı yok mu? Bracewell bu kitabında, tarih sahnesinde yer almayan “küçük insanlar”ın hayatlarına odaklanarak, 16. yüzyılda üç imparatorluğun sınırlarındaki yaşamı, büyük bir canlılıkla anlatıyor.

Senjli uskoklar tarihte 16. yüzyılda, Osmanlı, Habsburg İmparatorlukları ve Venedik sınırlarında, Müslümanlara karşı “Hıristiyanlığın duvarı”nı oluşturma düşüncesiyle beslenen eşkıyalar ve korsanlar olarak bilinir. Ancak, Müslümanların malları kadar Hıristiyan ve Yahudilerin de mallarını yağmalayan uskoklara karşı Osmanlı İmparatorluğu savaşırken, Habsburg ve Venedik İmparatorlukları bu korsanları kendi amaçları için kullanmaya çalışmıştır.

Catherine Wendy Bracewell, farklı dillerdeki arşivleri büyük bir titizlikle ele alarak, uskokların sosyal, kültürel ve ekonomik tarihlerini okura sunarken, modern Avrupa’nın tarihinin anlaşılması için önemli kavramlar öneriyor; bu kavramlar, farklı bir tarih anlayışının ürünü. İdeoloji, sınır ekonomisi, dinsel görev, etnik köken ve kültürel kimlikler arasındaki bağların anlaşılması için farklı bir perspektif sunan bu çalışma, günümüzdeki “sınırların” anlaşılması, “küçük insanlar”ın hayatlarını anlamak için de önemli bir alternatif sunuyor.




Seminer - Doç. Dr. Sakine Eruz: "Osmanlı Mütercimleri"

Bu haftaki seminerimiz Doç. Dr. Sakine Eruz tarafından "Osmanlı Mütercimleri" konusunda verilmiştir.

Festivalde bir Akdeniz belgeseli: "Marenostrum"

28. İstanbul Uluslararası Film Festivali bir Akdeniz belgeseline de yer veriyor. Ethem Özgüven'in yönettiği belgesel 15 Nisan 2009 tarihinde saat 21:30'da Pera Müzesi'nde izlenebilir.

"Özde hiçbir şey sanıldığı, göründüğü kadar romantik değildir. Özellikle küçük balıkçı için. Bir sabah kalkar ufka doğru bakarsın. Üşümektesindir. Senin, babanın, babanın babasının, eski Foçalıların ya da Likyalıların binlerce yıldır korudukları bir balık merası büyük bir tekne tarafından perişan edilmiş, misal beş ton balık tutulmuştur oradan bir gecede. Ve bitmiştir orası, ebediyen. Balık bitmiştir. Deniz bitmiştir. Saygı bitmiştir. Sevgi bitmiştir. Komşuluk bitmiştir; Rum komşuların çoğu uzaklara gitmiştir... Yalan ve riya, açgözlülük ve şiddet gelmiştir. Bugün Akdeniz'de ve her yerde yaşadığımız budur... Anadeniz Akdeniz'i öğrenmeyi sürdüreceğiz."

Seminer 4 - Ufuk Kocabaş - Yenikapı Batıkları

Yenikapı Batıkları

Bilim insanlarının karada kazısını yaptığı ilk batık gemi çalışması olan ''Yenikapı Batıkları Belgeleme, Konservasyon, Restorasyon ve Rekonstrüksiyon Projesi'' sürüyor. İstanbul Üniversitesi'nce yürütülen bu öncü proje tamamlandığında, İstanbul dünyanın sayılı antik gemi koleksiyonlarından birine sahip olacak. İÜ Edebiyat Fakültesi Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü öğretim üyesi Dr. Ufuk Kocabaş , Yenikapı'da denizden 1.5 km. içeride yürütülen Marmaray kazı çalışmaları sırasında Bizans dönemine ait Theodosius Limanı'nda yedi batık gemi belirlendiğini anımsatarak batıkların, İÜ ile hazırlanan bir proje ile koruma altına alınacağını söyledi.

Marmaray Tüp Geçiş Projesi sırasında ortaya çıkan arkeolojik buluntular, Yenikapı`da kapsamlı kazıların başlamasına neden oldu. 2004 yılında başlayan ve Türkiye`de bir kent merkezinde yapılan en büyük arkeolojik kazı olma özelliğine sahip olan Yenikapı Kazıları, İstanbul`un tarihini aydınlatması açısından önemli buluntuları ortaya koydu. Theodosius Limanı olarak anılan bölümde yürütülen çalışmalarda ise şu ana kadar 34 değişik ölçü ve tiplerde batığa ulaşıldı. Bu batıklar, "Yenikapı'nın Eski Gemileri" adlı kapsamlı bir kitaba da konu oldu.

"Yenikapı`da hem askeri hem de ticari amaçlı batıklar bulundu. Bunlardan dördü Akdeniz`de şimdiye kadar bulunan en eski, kürekli savaş gemisi örneklerinden. Biz üniversite olarak 2005`ten beri Yenikapı kazılarında bulunan bu batık gemiler üzerinde bilimsel bir proje yürütüyoruz. Başkanlığım altında çalışmalarını sürdüren ekibim, toplam 26 batığın korunmasından sorumlu ve bugüne kadar batıklardan 15`ini gün ışığına çıkarıp değerlendirmeye aldık. Elde ettiğimiz veriler Antik Çağ gemi yapım teknolojisi hakkında bilinenleri kökten değiştirecek; özellikle İstanbul`un kültür ve denizcilik tarihine önemli katkılar sağlayacak nitelikte."

Ufuk Kocabaş kimdir?

İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Protohistorya ve Önasya Arkeolojisi Anabilim Dalı'ndan 1991 yılında mezun oldu. 1991-1992 yılları arasında İstanbul Teknik Üniversitesi; Yabancı Dil Hazırlık Programına katıldı. 1995-1997 yılları arasında İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bilim Dalı'nda Prof.Dr.Sait BAŞARAN danışmanlığında "Arkeolojik Sualtı Kalıntılarının Konservasyonu" başlıklı yüksek lisans tezini tamamladı. 1996 yılında sualtı arkeolojisi ve konservasyon konusunda laboratuvar ve kitaplık araştırması yapmak amacıyla üç ay süre ile Londra'da bulundu. 2000 yılında İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Bilim Dalı'nda doktora eğitimine başladı. Halen danışmanlıkları Prof. Dr. Oktay BELLİ ve Prof. Dr. Sait BAŞARAN tarafından üstlenilen "Çamaltı Burnu I Batığı Demir Çapalarının Tarihsel İncelemesi, Koruma, Onarım ve Tıpkıyapım Çalışmaları" başlıklı tez çalışmasını sürdürmektedir. 1992 yılında Rehber Balıkadam, 1993 yılında Uluslararası PADI Dalış Eğitmeni (Open Water Scuba Instructor) brövesi almaya hak kazanmıştır. 1995 yılında İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Taşınabilir Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü'nde Araştırma Görevlisi olarak çalışmaya başlamıştır. 2005 yılında Türkiye Sualtı Sporları ve Cankurtarma Federasyonu-Sualtı Arkeolojisi Kurulu Başkanlığı görevini üstlenmiştir. Kitapları arasında "Arkeolojik Sualtı Kalıntılarının Konservasyonu"ve "Yenikapı’nın Eski Gemileri I" sayılabilir.