Kitap - Adriyatik’te Korsanlık - Osmanlılar, Uskoklar, Venedikliler 1575-1620 - Prof. Dr. İdris Bostan

Adriyatik’te Korsanlık - Osmanlılar, Uskoklar, Venedikliler 1575-1620

Prof. Dr. İdris Bostan’ın uzun yıllar süren araştırmaları sonucu ortaya çıkan Adriyatik’te Korsanlık kitabı korsanlığın geçmişine ışık tutuyor.

16. yüzyılın başlarından itibaren Adriyatik’te saldırılarını arttıran Uskoklar ve on­ların Osmanlı hedeflerine yönelttikleri saldırılar, Adriyatik’te Osmanlı korsan­lığının doğmasına ve Uskoklar kadar onların yardımcısı olduklarına inandık­ları Venediklilere yönelmesine yol açmıştı. Bu durum ise korsanlık hketlerinin or­taya çıkmasına ve giderek önem kazanmasına sebep oldu. Hatta Adriyatik’in dışında da olsa gerek Mağribli ve gerekse Moralı Osmanlı korsanlarının Adriyatik’e girerek buradaki ticaret ve korsanlık hareketlerine katılmışlardı.

Prof. Dr. İdris Bostan, Batılı tarihçilerin şimdiye kadar korsanlar üzerine sadece kendi arşivlerindeki belgelere dayanan araştırmalarına ek olarak Osmanlı arşivlerini de kullanıldığı, alanında bir ilk olan Adriyatik’te Korsanlık kitabını Başbakanlık Osmanlı Arşivi ve Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi’ndeki çalışmalarının yanı sıra, muazzam Osmanlı belgeleri külliyatına sahip Venedik ve İspanya arşivlerindeki Osmanlı belgelerini inceleyerek kaleme aldı.

Batılılar tarafından "haydut" olarak gösterilen Osmanlı korsanlarının yanlış tanıtıldığını belirten, Osmanlı korsanları hakkındaki imajın düzetilmesi gerektiğini belirten İdris Bostan Adriyatik’te Korsanlık kitabında; Osmanlı Devleti'nin korsanlığa bakış açısı, Adriyatik'teki politikası, Venediklilerin korkulu rüyası haline gelen Novalı Levendler, Osmanlılara karşı yapılan ittifaklar, İnebahtı Savaşı gibi birçok konuyu ilk defa günyüzüne çıkarılan arşiv kaynaklarından istifade ederek ayrıntıları ile anlatılıyor.

Timaş Yayınları
Haziran 2009 İstanbul
ISBN: 978-975-263-998-0
252 Sayfa

Sergi - Osmanlı Donanmasının Seyir Defteri: Gemiler, Efsaneler, Denizciler

KADIRGADAN ZIRHLIYA OSMANLI DENİZCİLİĞİ

Osmanlı Beyliği 14. yüzyıl başında Ortaçağ dünyasının karanlık deniziyle tanıştı. Venedik ve Cenevizlilerle yapılan savaşlar, Rumeli fütuhatı, ilk tersânelerin kuruluşu bu dönemde gerçekleşti. İstanbul'un fethi Beylikten İmparatorluğa geçiş sürecini noktalarken, Akdeniz ve Karadeniz'i siyasi coğrafyada birleştirecek güçlü bir donanmanın da temelleri atıldı. Rönesans'ın sonlarında korsanlığın etkisi azaldı ve Barbaros Hayreddîn Paşa'nın kişiliğinde Osmanlı denizciliği altın çağını yaşadı. Yeni Dünya'nın keşfi denizcilik dünyasında devrim yapmıştı. Geleneksel Venedik kadırgalarından İspanyol kökenli kalyonlara geçildi; kas gücünün yerini rüzgâr gücü aldı. Osmanlı donanması 18. yüzyıldan 20. yüzyıla uzanan modernleşme sürecinde öncü bir rol oynadı. Batılı denizcilik eğitimi, yeni teknolojilerin uygulanması ve modern donanma organizasyonu bu dönemin eseridir. Kalyondan zırhlıya geçen Osmanlı deniz gücü artık İmparatorluk adına son sözü söyleyecektir.

Osmanlı Donanmasının Seyir Defteri: Gemiler, Efsaneler, Denizciler sergisi, birbiriyle bütünleşen üç farklı deniz mitolojisini iç içe geçiriyor. Osmanlı denizcilik tarihinin zihinlere kazınmış gemileri, katıldıkları savaşlar ve bu savaşlarda efsaneleşen kahramanlar, tarihsel boyutuyla uygarlık sahnesinde yerlerini alıyorlar. Kurgunun merkezinde geleneksel denizcilik anlayışından modern denizciliğe geçişin olağanüstü serüveni var. İktidar arzuları, yıkılan tahtlar ve insanın kendi kaderini denizle özdeşleştirmesi bu serüvenin ardındaki belki de en eski öykü. Günümüze miras kalmış 16. yüzyıl Osmanlı kadırgasından Yavuz zırhlısına uzanan bir tarihin köşe taşları, denizcilerin anılarıyla yeniden günışığına çıkıyor.

Sergi 15 Mayıs - 4 Ekim 2009 tarihleri arasında Pera Müzesi’nde görülebilir.

Kitap - Akdeniz'in Büyük Korsanları - E. Hamilton Currey

Akdeniz'in Büyük Korsanları (Sea-wolves of the Mediterranean)

Akdeniz'in Büyük Korsanları, anlatım dili yumuşak, ye yer macera tadında ilerleyen ama gerçek tarihin güçlü kanıtlarla anlatıldığı bir yapıt. Kendisi de bir denizci olan Hamilton Currey, kişisel gözlemleriyle derin tarih bilgisini merak uyandıran bir kitapta birleştiriyor. Daha çok Müslüman korsanların altın çağı olarak bilinen döneme ışık tutan yapıt, korsanlık geleneğinin bilinmeyen yönlerini yaşanmış olaylardan hareketle anlatıyor.

Barbaros Hayreddin, Andrea Doria, Turgut Reis, Kılıç Ali Paşa, Oruç Reis ve şövalye geleneğinden gelen denizcilerin anlatıldığı Akdeniz'in Büyük Korsanları, Hıristiyan ve Müslüman korsanlar arasındaki farkı, ortak bağları ve en önemlisi din ve milliyet tanımayan yağma hırsını akıllardan çıkmayacak anekdotlarla birlikte sunuyor.

Korsanların Gelişi, Korsan Kralın Tanrılaşması, İtalya Sahillerine Baskın, Hıristiyan Orduların Toplanması, Preveze Savaşı, Kürek Donanması, Kadırga, Kalyon ve Nef gibi bölümlerden oluşan kitap, deniz korsanlarına olduğu kadar kara korsanlarına da yer veriyor.

Yazar: E. Hamilton Currey
Çeviren: Kerem Özdural
İstiklal Kitabevi
Kasım 2007 İstanbul
ISBN:975-6115-48-0
379 sayfa

Sempozyum - SHODB Türk Deniz Haritacılığının ve Deniz Araştırmacılığının Geçmişi, Bugünü ve Geleceği Sempozyumu

SEYİR HİDROGRAFİ VE OŞİNOGRAFİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TÜRK DENİZ HARİTACILIĞININ VE DENİZ ARAŞTIRMACILIĞININ GEÇMİŞİ, BUGÜNÜ VE GELECEĞİ SEMPOZYUMU

(HARBİYE ASKERİ MÜZE /İSTANBUL, 11–12 MAYIS 2009)

11 Mayıs 2009, Saat: 08:30
BİRİNCİ OTURUM – Osmanlı Dönemi Türk Deniz Haritacılığı
Oturum Başkanı: Prof. Dr. İlber ORTAYLI

• Prof. Dr. Günsel RENDA - Koç Üniversitesi İnsani Bilimler Fakültesi: “Osmanlılarda Portolon Haritacılığı”
• Cevat ÜLKEKUL - Tümg. (E):“Piri Reis’in Kitab-ı Bahriye’sindeki Haritalar ve Bunların Deniz Haritacılığına ve Seyir, Hidrografiye Katkısı”
• Yr. Doç. Dr. Fikret SARICAOĞLU - İstanbul Üni. Edebiyat Fakültesi: “Piri Reis Sonrası Dönemde Türk Deniz Haritacılığı”
• Prof. Dr. Celal ŞENGÖR - İTÜ Jeoloji Müh. Bölümü: “19’uncu Yüzyıl Karadeniz ve Marmara Denizi Haritaları ve 1878 Tarihli Harita Kataloğu”
• Dz. Kd. Yzb. Bülent GÜRSES - SHOD Başkanlığı: “20’nci Yüzyıl Başlarında Türk Deniz Haritacılığı ve İlk Hidrografi Teşkilatının Kurulması (1909)”
  

11 Mayıs 2009, Saat: 14:00
İKİNCİ OTURUM – Cumhuriyet Dönemi Türk Deniz Haritacılığı
Oturum Başkanı: Tümg. (E) Cevat ÜLKEKUL

• Dr. Öğr. Alb. Rasim ÜNLÜ - Dz.Müzesi K.lığı: “Cumhuriyet Başlangıcında ve Ahmet Rasim Barkınay Döneminde Deniz Haritacılık Çalışmaları”
• Dz. Bnb. Buğser TOK - SHOD Başkanlığı: “Son 50 Yılda Türk Deniz Haritacılığındaki Gelişmeler”
• Dz. Bnb. Mahmut KARAGÖZ - SHOD Başkanlığı: “Günümüzdeki Türk Deniz Haritacılığının Durumu ve Geleceğe Yönelik Değerlendirmeler”
• Dz. Yzb. Halim BİRKAN - Dz. K. K. Lığı: “Hidrografik Ölçüm Tekniklerinde Son Gelişmeler ve Kartografiye Etkisi”
• Kora. (E) Alexandr MARATOS - Uluslar arası Hidrografi Örgütü (IHO) Bşk.: “Dünyada Deniz Haritacılığındaki Son Gelişmeler” (Özel Bildiri)

12 Mayıs 2009, Saat: 09:30
ÜÇÜNCÜ OTURUM – Türk Deniz Araştırmalarının Geçmişi
Oturum Başkanı: Prof. Dr. Erol İZDAR

• Cevat ÜLKEKUL - Tümg. (E):“Osmanlı Döneminde Deniz Araştırmacılığı”
• Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK - İst. Üni. Su Ürünleri Fakültesi:“Cumhuriyet Döneminde Bilimsel Deniz Araştırmacılığı”
• Y. Müh. Bnb.Mustafa ÖZYALVAÇ - SHOD Bşk.lığı:“Türk Boğazlarına Yönelik Deniz Araştırmaları”
• Dr. Nejat TARAKÇI - Dz.Kur.Alb. (E):“Deniz Araştırmalarının Askeri, Politik Ve Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi”
• Prof. Dr. Mümtaz SOYSAL:“Ege'deki Deniz Araştırma Faaliyetlerinin Kıta Sahanlığı Sorunundaki Rolü" (Özel Bildiri)

12 Mayıs 2009, Saat: 13:50
DÖRDÜNCÜ OTURUM – Türk Deniz Araştırmalarının Bugünü ve Geleceği
Oturum Başkanı: Prof. Dr. Bayram ÖZTÜRK

• Sn. Oğuz AYDEMİR - Türkiye Sualtı Arkeoloji Vakfı Bşk.:“Ülkemizdeki Sualtı Arkeolojik Araştırmalarının Durumu ve Geleceği”
• Prof. Dr. Bülent CİHANGİR - DEÜ Dz. Blm. ve Tek. Enstitüsü:“Türkiye’de Araştırma Gemilerinin Potansiyeli ve Bilimsel Deniz Araştırmalarında Rolü”
• Prof. Dr. Temel OĞUZ - ODTÜ Dz. Bilimleri Enstitüsü:“Türkiye’de Bilimsel Deniz Araştırmalarının Günümüzdeki Durumu ve Geleceği"
• Dr. Y. Müh. Kd. Alb.Erhan GEZGİN - SHOD Bşk.lığı:“Ulusal Deniz Araştırma Stratejisi Ne Olmalıdır?”
• Doç. Dr. Şükrü BEŞİKTEPE - NATO Sualtı Arş. Mrk. Oşi. Uzmanı:“Dünyada Deniz Araştırmalarındaki Son Gelişmeler" (Özel Bildiri)

Not: Sempozyum ve diğer etkinliklerle ilgili güncel bilgilere http://www.shodb.gov.tr/100index.html adresinden ulaşabilirsiniz.

Kitap - 16. Yüzyılda Adriyatik'te Korsanlık ve Eşkiyalık Senjli Uskoklar - Catherine Wendy Bracewell

Catherine Wendy Bracewell’in Adriyatik’te Korsanlık ve Eşkiyalık adlı eseri, okuru başka bir tarih yazımıyla karşı karşıya getiriyor. Tarih imparatorlukların, kralların ve devletlerin mi ? Bu tarihte eşkıyaların, korsanların, tarihin göz ardı ettiği “küçük insanların” payı yok mu? Bracewell bu kitabında, tarih sahnesinde yer almayan “küçük insanlar”ın hayatlarına odaklanarak, 16. yüzyılda üç imparatorluğun sınırlarındaki yaşamı, büyük bir canlılıkla anlatıyor.

Senjli uskoklar tarihte 16. yüzyılda, Osmanlı, Habsburg İmparatorlukları ve Venedik sınırlarında, Müslümanlara karşı “Hıristiyanlığın duvarı”nı oluşturma düşüncesiyle beslenen eşkıyalar ve korsanlar olarak bilinir. Ancak, Müslümanların malları kadar Hıristiyan ve Yahudilerin de mallarını yağmalayan uskoklara karşı Osmanlı İmparatorluğu savaşırken, Habsburg ve Venedik İmparatorlukları bu korsanları kendi amaçları için kullanmaya çalışmıştır.

Catherine Wendy Bracewell, farklı dillerdeki arşivleri büyük bir titizlikle ele alarak, uskokların sosyal, kültürel ve ekonomik tarihlerini okura sunarken, modern Avrupa’nın tarihinin anlaşılması için önemli kavramlar öneriyor; bu kavramlar, farklı bir tarih anlayışının ürünü. İdeoloji, sınır ekonomisi, dinsel görev, etnik köken ve kültürel kimlikler arasındaki bağların anlaşılması için farklı bir perspektif sunan bu çalışma, günümüzdeki “sınırların” anlaşılması, “küçük insanlar”ın hayatlarını anlamak için de önemli bir alternatif sunuyor.

Seminer - Doç. Dr. Sakine Eruz: "Osmanlı Mütercimleri"

Bu haftaki seminerimiz Doç. Dr. Sakine Eruz tarafından "Osmanlı Mütercimleri" konusunda verilmiştir.

Festivalde bir Akdeniz belgeseli: "Marenostrum"

28. İstanbul Uluslararası Film Festivali bir Akdeniz belgeseline de yer veriyor. Ethem Özgüven'in yönettiği belgesel 15 Nisan 2009 tarihinde saat 21:30'da Pera Müzesi'nde izlenebilir.

"Özde hiçbir şey sanıldığı, göründüğü kadar romantik değildir. Özellikle küçük balıkçı için. Bir sabah kalkar ufka doğru bakarsın. Üşümektesindir. Senin, babanın, babanın babasının, eski Foçalıların ya da Likyalıların binlerce yıldır korudukları bir balık merası büyük bir tekne tarafından perişan edilmiş, misal beş ton balık tutulmuştur oradan bir gecede. Ve bitmiştir orası, ebediyen. Balık bitmiştir. Deniz bitmiştir. Saygı bitmiştir. Sevgi bitmiştir. Komşuluk bitmiştir; Rum komşuların çoğu uzaklara gitmiştir... Yalan ve riya, açgözlülük ve şiddet gelmiştir. Bugün Akdeniz'de ve her yerde yaşadığımız budur... Anadeniz Akdeniz'i öğrenmeyi sürdüreceğiz."